Szacunek wobec temperamentu dziecka

Żyłam kiedyś w złudnym przekonaniu, że wychowanie ma niemal stuprocentowy wpływ na to, kim się stajemy. Nie wiem czemu, ale ciągle zapominałam o temperamencie, który jest wrodzony i już.

Kiedy urodziła się moja Córka, byłam już bardziej świadoma i staram się pilnować, by nie próbować przerabiać dyni w fasolkę, a róży w słonecznik. Wymaga to oczywiście rozpoznania, kim dziecko jest, jakie ma predyspozycje, etc, etc.

Myślę, że można przy tym popaść w przesadę i zbyt łatwo zaszufladkować malucha. Ja staram się tego unikać, większość sądów na temat mojej Ani i Jej predyspozycji umieszczać w kategorii: hipotezy.

Jak łatwo o zaszufladkowanie, uświadomiła mi podróż tramwajem w chyba jeszcze niespełna roczną Anią. Ania siedziała w chuście albo nosidełku i miała na początku super humor, patrzyła przez okno, dostawała ode mnie buziaki w czółko i w ogóle było super. Ludzie w tramwaju zachwycali się: „jakie pogodne, jakie wesołe, jakie grzeczne dziecko”. Kiedy wracałyśmy do domu, Ania była już mocno zmęczona i chyba trochę zestresowana po badaniu (podróżowałyśmy w celach medycznych). Nagle zaczęła mocno marudzić, potem coraz głośniej płakać. Usłyszałam komentarze o beksie. W końcu w ogóle z Nią wysiadłam i przeszłyśmy parę przystanków na piechotę, potem wsiadłyśmy do kolejnego tramwaju, gdzie znów słyszałam, jakie mam wesołe i miłe dziecko. Co mnie najbardziej zaciekawiło, to ludzka potrzeba komentowania, jakie to dziecko jest, bardzo często połączone z oceną.

Przypomniało mi się to, gdy trafiłam dziś na ciekawy artykuł Don’t Call Introverted Children: ‚Shy’ autorstwa Susan Cain. Ponieważ planuję w tym blogu donosić polskim czytelnikom o ciekawych rzeczach, które pisze się po angielsku, pozwolę sobie na parę zdań streszczenia. Autorka wskazuje, że cechą, którą społeczeństwo docenia u dzieci jest ekstrawertyzm. Dzieciom introwertycznym, chowającym się za nogami rodzica, przypisuje się negatywną łatkę nieśmiałych, często zakładając, że poradzą sobie w życiu gorzej niż te, które z uśmiechem witają każdego obcego. Tymczasem można wskazać – w oparciu o różne badania – liczne „przewagi” introwertyków, którzy nie tylko dostają zwykle lepsze oceny w szkole, ale też okazują się skutecznymi liderami. Nie, nie chodzi mi o to, by udowadniać, że introwertycy są lepsi od ekstrawertyków (sama jestem raczej ekstra-, więc nie opłacałoby mi się), ale by pokazać, że „nieśmiałość” to niekoniecznie nieszczęście, które należy u dzieci przewalczać. Zwłaszcza że, jak pokazuje artykuł, oznacza ona już u bardzo małych dzieci nie jakąś cechę stricte towarzyską, czy antytowarzyską, ale pewien sposób reakcji na wszelkie bodźce: 70% dzieci, które wykazują się spokojniejszym, bardziej obserwatorskim podejściem do życia, okazuje się faktycznie introwertykami – wolą mniej bodźców, ale odbierają je jakby pełniej.

Mam wrażenie, że moja Ania należy właśnie do tych dzieci, które widzą, słyszą, czują więcej i nie potrzebują wielkich zmian, by być zainteresowane. Od początku czuję, że trzeba Jej dawkować nowości. Nie, nie nadmiernie chronić, ale też nie narzucać na siłę kolejnych przeżyć. Widzę, że niektórym to trudno przyjąć. Zwłaszcza gdy była niemowlakiem i niewiele umiała powiedzieć, ja widziałam, kiedy ma dość, a niektórzy goście, znajomi, krewni czuli potrzebę jeszcze trochę więcej jej pokazać, zaśpiewać, etc;-) Czy będzie introwertyczką? Nie wiem. Czasem sprawia wrażenie bardzo śmiałej, czasem wycofanej. Wiem jednak, że chcę, by wiedziała, że nie musi być na siłę gwiazdą towarzystwa i że jeśli okaże się „nieśmiała”, to nie będziemy tego przewalczać.

Ja sama pamiętam, że zwykle przyjaźniłam się z tymi „nieśmiałymi” i ogromnie wiele im zawdzięczam.

Jak to się ma do cierpliwości…? Może tak, że to także wymaga cierpliwości: obserwować swoje dziecko, nie wyciągać pochopnych wniosków, nie próbować zmieniać i przyspieszać jego rozwoju. Ale też uznać, że pewne rzeczy są (niemal?) niezmienne i możemy je po prostu przyjąć i pokochać. Nawet jeśli sami jesteśmy inni. Albo jeśli sami jesteśmy tacy, a chcielibyśmy być inni.

I znów wymaga to wiary, że Pan Bóg dał nam dość talentów…